علائم سکته مغزی

سکته مغزی

سکته مغزی زمانی رخ می دهد که خونرسانی به مغز به دلیل پاره شدن رگ های مغزی یا مسدود شدن آن ها، با مشکل مواجه شود.

زمانی که پارگی و انسداد در رگ های مغزی اتفاق می افتد خون و اکسیژن موجود در آن به بافت ‌های مغزی نرسیده و موجب بروز سکته مغزی می‌ شود.

گلبول‌ های قرمز و پروتئین های موجود در خون باعث جابجایی مواد مغذی و دی اکسید کربن در داخل بدن می‌شوند.

زمانی که اکسیژن به میزان کافی به بافت‌ های مغزی نرسد، سلول‌ ها دچار آسیب شده و کم کم می ‌میرند.

در این مواقع تمامی اندام‌ هایی که به وسیله آن قسمت از مغز تحت کنترل هستند دچار اختلال شده و فعالیت خود را از دست می ‌دهند.

افرادی که مبتلا به بیماری دیابت، فشار خون بالا و بیماری ‌های قلبی هستند، سن بالایی دارند و از سیگار استفاده می کنند بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به سکته مغزی هستند.

بهتر است علائم سکته مغزی را بشناسید تا در صورت مشاهده آنها خیلی زود پیگیری های پزشکی لازم را انجام دهید.

علائم پیش از سکته مغزی

برخی اوقات سکته مغزی کم کم و به تدریج در شخص رخ می ‌دهد و یک یا چند علائم ناگهانی را در وی ایجاد می ‌کند که عبارتند از:

• داشتن سرگیجه
• تشنج کردن
• درک نکردن دیگران و داشتن سردرگمی
• بی حس شدن یک سمت از بدن
• ایجاد تغییراتی در خلق و خو
• ایجاد مشکل در راه رفتن شخص
• سفت شدن گردن
• عدم توانایی در انجام دقیق کار ها
• ایجاد اختلال در حافظه و از دست دادن حافظه
• داشتن سردرد های همراه با سرگیجه و حالت تهوع

در صورت مشاهده این علائم و با بررسی علائم سکته مغزی در دیگران می توانید پی به بروز سکته مغزی ببرید. این بررسی ها شامل موارد زیر است:

• به صورت فرد نگاه کرده و از او بخواهید که به شما لبخند بزند. در این شرایط دقت کنید که آیا یک سمت صورت وی افتاده شده است یا خیر؟
• از وی سوال بپرسید، مثلا بپرسید که کجا است؟ دقت کنید که آیا صحبت وی نامفهوم است یا خیر؟
• از شخص بخواهید که دست های خود را بالا ببرد. آیا یکی از دست ها میفتد یا بالا نمی رود؟

چنان چه با بررسی های فوق، فرد یکی از این علائم را داشت یا تمام آنها در وی مشاهده شد باید سریعا به اورژانس خبر داد، حتی اگر علائم رفع شده باشند.

علائم سکته مغزی با توجه به انواع آن

سکته مغزی دارای انواع مختلف است که هر کدام علائمی دارند، ولی در اکثر مواقع علائم آنها مشابه همدیگر است.

علائم رخ داده در فرد بیمار باید جدی گرفته شود زیرا در صورت بروز سکته مغزی باید تا حد امکان درمان سکته مغزی سریع انجام شود. انواع این سکته و علائم آن عبارتند از:

هموراژیک یا سکته خونریزی دهنده

سکته مغزی هموراژیک زمانی رخ می دهد که شخص بیمار دچار ضربه، تومور و فشار خون بالا شده و نشت خون در وی اتفاق افتاده باشد.

در واقع در این شرایط فشار داخل مغز زیاد شده و سلول های مغزی با آسیب مواجه شده اند.

در این مواقع باید بیمار خیلی زود به بیمارستان منتقل شود تا از طریق جراحی رگ های خونریزی کننده بسته گردد.

سکته مغزی ایسکمیک

در این نوع سکته مغزی شریان ها و رگ های مغزی به دلیل وجود لخته خون یا چربی با انسداد مواجه شده اند و با عدم خونرسانی، سلول های آن قسمت از مغز می میرند و از بین می روند.

در این مواقع علائم کم کم در شخص بروز یافته و آشکار می‌شود که با مشاهده آنها باید سریع تر بیمار را به بیمارستان منتقل نمود.

علائم رخ داده در سکته هموراژیک شبیه سکته ایسکمیک‌ است اما میزان آن شدید تر بوده و کاملا ناگهانی رخ می دهد و سطح هوشیاری شخص را خیلی پایین می آورد. این علائم عبارتند از:

فلج شدن یک سمت از بدن

زمانی که یک سمت از بدن شخص بیمار فلج شده و دچار بی حسی شود، نشانه ای از بروز سکته مغزی است.

مثلا ممکن است در پلک شخص افتادگی ایجاد شود یا در هنگام خندیدن ناموزونی مشاهده شود یا حتی شاید فرد قادر به حرکت دست و پای یک سمت از بدن خود نباشد.

گیج بودن

زمانی که شخص دچار گیجی بوده و نسبت به اطراف خود آگاهی نداشته باشد سکته مغزی رخ داده است.

در این شرایط فرد حتی قادر به درست صحبت کردن نیست و صحبت های اطرافیان را هم به خوبی متوجه نمی‌شود.

داشتن سردرد های شدید

زمانی که شخص با سردرد بسیار شدید مواجه شود به صورتی که این سردرد با گیجی، حالت تهوع و رفتار های غیر طبیعی و ناآگاهانه همراه باشد، احتمالا دچار سکته مغزی شده است.

ایجاد اختلال در دید

زمانی که دید شخص دچار اختلال شده و یکی از چشم ها یا هر دو را درگیر کرده باشد سکته مغزی رخ داده است.

این اختلال به صورت تاری در دید یا تاریکی اتفاق میفتد.

وجود تپش قلب

برای اینکه خونرسانی به مغز انجام شود قلب بسیار تلاش کرده که با تپش قلب و نفس تنگی همراه می‌شود.

نداشتن تعادل

آن زمان که فرد تعادل نداشته، تلو تلو بخورد و به صورت ناگهانی بیفتد، دچار سکته مغزی شده است. در این مواقع فرد به راحتی مسیر خود را پیدا نمی کند.

وجود حساسیت نسبت به نور

اگر فرد نسبت به نور حساس شده و حملات تشنج در وی رخ بدهد احتمالا دچار سکته مغزی شده است.

وجود تفاوت در مردمک چشم ها

تفاوت در مردمک چشم ها و بزرگ بودن یکی از آنها نسبت به دیگری نشانه ای از سکته مغزی است‌.

گرفتگی در عضلات گردن

زمانی که عضلات قسمت گردن دچار گرفتگی شد و احساس کردید که امکان چرخش گردن برایتان وجود ندارد و سردرد شدید داشتید، ممکن است سکته مغزی رخ داده باشد.

علائم سکته مغزی خاموش

سکته مغزی خاموش بدون اینکه دارای علائم معمول سکته مغزی باشد، رخ داده و امکان تشخیص دادن آن سخت است.

به طور کلی این نوع سکته مغزی با علائم زیر در شخص مبتلا همراه است:

ایجاد تغییرات شناختی

زمانی که در عملکرد های شناختی تغییرات جزئی رخ بدهد مثل ایجاد اختلال در حافظه، نداشتن تمرکز، عدم حل مسئله ها و… احتمال بروز سکته مغزی خاموش وجود دارد.

ایجاد مشکلات تعادلی

در صورت وجود عدم تعادل و زمین خوردن های مکرر، می توان احتمال داد که سکته مغزی خاموش رخ داده است و آن قسمت از مغز که باعث هماهنگی می‌شود تحت تاثیر قرار گرفته است.

ایجاد ضعف و بی حسی

وجود ضعف و بی حسی در اندام های بدن و قسمت صورت، حتی اگر موقتی و جزئی باشد نشانه ای از سکته مغزی خاموش است.

تغییرات خلقی به صورت ناگهانی

اگر نوسانات خلقی به صورت ناگهانی و غیر منتظره رخ بدهد مثل افسردگی، احتمال بروز سکته مغزی خاموش وجود دارد.

مشکلات بینایی جزئی

زمانی که در بینایی فرد تغییرات جزئی و ناگهانی رخ داده باشد مثل تار شدن دید یا عدم تمرکز، احتمال وقوع سکته مغزی خاموش وجود دارد.

سردرد

زمانی که سردرد های غیر معمول و خفیفی در شخص رخ دهد ممکن است نشانه ای از سکته مغزی خاموش باشد.

علائم سکته مغزی در زنان

نشانه‌های سکته مغزی در زنان ممکن است تا حدی با مردان متفاوت باشد.

به دلیل تفاوت‌های هورمونی و جنسیتی، این علائم گاهی خفیف‌تر بروز می‌کنند. برخی از مهم‌ترین علائم سکته مغزی در زنان عبارت‌اند از:

• احساس درد در قفسه سینه که ممکن است با درد قلبی اشتباه گرفته شود. این درد می‌تواند به بازوها، شانه، گردن یا فک نیز گسترش یابد.
• ضعف و خستگی ناگهانی و غیرقابل‌توجیه
• تنگی نفس همراه با درد قفسه سینه یا سایر نشانه‌ها
• حالت تهوع، استفراغ و ناراحتی معده
• کاهش سطح هوشیاری یا اختلال در آگاهی
• مشکل در گفتار، درک یا بیان کلمات

علائم سکته مغزی در مردان

علائم سکته مغزی در مردان معمولاً به‌صورت ناگهانی ظاهر می‌شوند و ممکن است نشانه‌هایی شبیه حمله قلبی داشته باشند.

از مهم‌ترین علائم می‌توان به ضعف یا بی‌حسی ناگهانی در یک سمت بدن، به‌ویژه در صورت، بازو یا پا اشاره کرد.

همچنین مشکلات گفتاری مانند دشواری در صحبت کردن، درک جملات یا بیان کلمات به‌طور واضح، از نشانه‌های رایج این عارضه هستند.

در برخی موارد، فرد دچار سردرد شدید و بی‌سابقه، سرگیجه، یا از دست دادن تعادل می‌شود.

از دیگر نشانه‌های سکته مغزی در مردان می‌توان به تاری یا کاهش دید در یک یا هر دو چشم، اختلال در هماهنگی حرکات بدن، و بی‌ثباتی در راه رفتن اشاره کرد.

برخی مردان ممکن است احساس گیجی، خواب‌آلودگی شدید یا حتی کاهش سطح هوشیاری را تجربه کنند.

بروز هر یک از این علائم، حتی اگر به‌صورت موقتی باشد، نیاز به مراجعه فوری به مراکز درمانی دارد تا از بروز آسیب‌های جدی به مغز جلوگیری شود.

علائم سکته مغزی در جوانان

علائم سکته مغزی در افراد جوان مشابه نشانه‌های رایج این بیماری است. فرد ممکن است دچار اختلال در حرکت، گفتار، یا بلع شود و سردرد شدید، تاری دید، تهوع و استفراغ را تجربه کند.

در برخی موارد، تغییر در هوشیاری مانند گیجی، سردرگمی یا مشکل در تمرکز نیز دیده می‌شود.

علائم سکته مغزی در سالمندان

در سالمندان، سکته مغزی معمولاً با نشانه‌های زیر همراه است:

• ضعف یا کاهش قدرت عضلانی
• لرزش، بی‌تعادلی و دشواری در راه رفتن
• مشکلات گفتاری یا درک کلمات (مانند اختلال در تلفظ یا فهم)
• تاری دید، کاهش بینایی یا از دست دادن بینایی در یک یا هر دو چشم
• سردرد شدید و ناگهانی
• گیجی و سردرگمی ذهنی

سکته مغزی و فراموشی

با بروز سکته مغزی آن قسمت از مغز که مسئول حافظه است به دلیل عدم خونرسانی به مغز دچار آسیب شده و مشکلاتی را در حافظه ایجاد می کند و باعث فراموشی در شخص بیمار می گردد.

عواملی چون آسیب دیدن قسمت هایی از مغز و بروز مشکلاتی در حافظه، آسیب دیدن سیستم عصبی مرکزی مغز و وجود اختلال در جریان یافتن خون در داخل مغز، باعث فراموشی بعد از سکته مغزی می‌شوند.

سوالات متداول

تفاوت علائم سکته مغزی در زنان و مردان چیست؟

در زنان علائم ممکن است خفیف‌تر و غیرکلاسیک باشند، مانند خستگی شدید، تهوع، تنگی نفس یا درد قفسه سینه، در حالی که مردان بیشتر علائم کلاسیک مانند ضعف عضلانی و اختلال گفتاری را نشان می‌دهند.

آیا سردرد شدید همیشه نشانه سکته مغزی است؟

نه همیشه، اما سردرد ناگهانی و شدید که با هیچ سابقه‌ای مطابقت ندارد، می‌تواند یکی از علائم سکته باشد و نیاز به مراجعه فوری دارد.

چگونه می‌توان تشخیص داد که یک ضعف ناگهانی مربوط به سکته است؟

اگر ضعف یا بی‌حسی ناگهانی یک سمت بدن، مشکل در گفتار، تاری دید یا اختلال تعادل با هم رخ دهد، احتمال سکته مغزی وجود دارد و باید سریعاً به اورژانس مراجعه شود.

آیا تهوع و استفراغ هم می‌تواند نشانه سکته باشد؟

بله، به ویژه در زنان و سالمندان، تهوع و استفراغ ناگهانی همراه با دیگر علائم می‌تواند هشداردهنده سکته باشد.

چه اقدام فوری برای کسی که علائم سکته دارد باید انجام داد؟

فرد باید فوراً به اورژانس منتقل شود و زمان طلایی برای درمان به‌سرعت طی شود، تماس با اورژانس مهم‌ترین قدم است.