درمان بیماری های عصبی عضلانی

سیستم عصبی عضلانی

بدن انسان از طریق ترکیب شدن سیستم عصبی و عضلانی امکان حرکت کردن را فراهم می کند.

برای حرکت کردن بخشی از بدن، پیامی به سلول های عصبی (نورون‌ های حرکتی فوقانی) انتقال یافته و این نورون ها که دارای آکسون ها هستند، از راه مغز به نخاع رفته و به نورون های حرکتی تحتانی وصل می‌ شوند.

نورون های حرکتی تحتانی از راه عصب بازو و پا، آکسون را به عضله تحت کنترل انتقال می دهد.

در اینجا هر نورون با تقسیم شدن به شاخه های مختلف، باعث ارتباط نوک عصب با عضله شده و اتصال عصبی عضلانی را فراهم می نماید.

مغز انسان سیگنال های الکتریکی را از مغز به عصب رسانده و با آزادسازی استیل کولین باعث جذب آن توسط گیرنده های بافت عضلانی شده و با تحریک شدن گیرنده‌ های کافی از طریق استیل کولین، انقباض عضلات رخ می دهد.

اختلال عصبی عضلانی

داشتن اختلال عصبی عضلانی، عصب های کنترل کننده عضله های ارادی و اعصابی را تحت تاثیر قرار می دهد.

با ناسالم بودن نورون های بدن و مردن آنها  ارتباطی که از طریق نورون ها بین عصب و ماهیچه وجود دارد، از بین رفته و آتروفی رخ می دهد.

از این رو وجود مشکلات و اختلالات عصبی عضلانی، ناشی از عملکرد ناسالم نورون ها و مشکلات موجود در عصب ها و ماهیچه ها است و از علائم شایع آن می توان به وجود ضعف عضلانی اشاره کرد.

علت های اختلال عصبی عضلانی

از علت های اختلال عصبی عضلانی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• وجود اختلال خود ایمنی
• وجود عفونت های ویروسی
• جهش های ژنتیکی موجود
• ایجاد اختلالات هورمونی
• وجود کمبود هایی در رژیم غذایی
• وجود اختلال متابولیک در شخص
• استفاده از دارو های خاص و وجود سوم خاص
• عوامل ناشناخته موجود

علائم اختلال عصبی عضلانی

اختلال های عصبی عضلانی دارای انواع مختلف بوده و با توجه به شدت آن، علائم متفاوتی را در فرد ایجاد می کند.

علائم ایجاد شده نیز به صورت خفیف تا شدید بروز می یابد. از علائم ناشی از این اختلال می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• وجود ضعف در عضلات
• اختلالت حرکتی
• گرفتن عضلات بدن
• از دست دادن عضلانی بدن
• بدشکل شدن مفصل ها و ایجاد سفتی در آنها
• ایجاد افتادگی در پلک
• ایجاد مشکلاتی تنفسی
• بی حس شدن بدن و گز گز کردن آن
• وجود درد در عضلات
• بروز مشکلاتی در بلع فرد
• بروز دوبینی
• اختلال در تعادل بدن
• کشیدگی و درد شدید در عضلات و مفاصل
• حساسیت به درد، دما و لمس

توجه داشته باشید که هر بیماری عصبی-عضلانی ممکن است علائم منحصر به فرد خود را داشته باشد.

شدت علائم و عوارض ممکن است بسته به نوع بیماری و فرد بیمار متفاوت باشد.

انواع اختلالات عصبی عضلانی

از مهم ترین و عمده ترین اختلالات عصبی عضلانی می توان به گروه های زیر اشاره کرد:

نوروپاتی

این اختلال باعث تاثیرگذاری روی سیستم عصبی محیطی می شود.

سیستم عصبی محیطی (اعصابی غیر از اعصاب درون نخاع) تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

برخی بیماری های قرار گرفته در این دسته عبارتند از:

• شارکو ماری توث
• دیابت با وجود کنترل ضعیف
• نوروپاتی دمیلینه‌ کننده التهابی مزمن

بیماری نورون‌ های حرکتی

به دلایل ناشناخته یا ژنتیکی، نورون‌های حرکتی تحتانی و گاهی فوقانی کم کم می‌میرند.

نورون های حرکتی پایین در این بیماری به دلایل غیر مشخص و ژنتیکی از بین می روند.

از بیماری های قرار گرفته در این دسته می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• آتروفی عضلانی نخاعی پیشرونده نوزادی
• آتروفی عضلانی نخاعی پیشرونده متوسط
• آتروفی عضلانی نخاعی پیشرونده نوجوانان
• آتروفی عضلانی نخاعی پیشرونده بزرگسالان

شایع‌ترین شکل بیماری نورون حرکتی، که به سادگی به عنوان بیماری نورون حرکتی یا اسکلروز جانبی آمیوتروفیک یا بیماری لو گریگ شناخته می‌شود، معمولاً ارثی نیست و علت آن ناشناخته است.

اختلالات اتصال عصبی عضلانی

در اختلالات اتصال عصبی-عضلانی، انتقال سیگنال‌ها برای حرکت (انقباض) عضله مسدود می‌شود زیرا عضله سعی می‌کند شکاف بین عصب و عضله را پر کند.

شایع‌ترین این اختلالات میاستنی گراویس است، یک بیماری خودایمنی که در آن سیستم ایمنی آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که خود را به اتصال عصبی عضلانی می‌چسبانند و از انتقال تکانه‌های عصبی به عضله جلوگیری می‌کنند.

میوپاتی و دیستروفی عضلانی

اکثر دیستروفی عضلانی به دلیل جهش های ژنتیکی رخ داده و مانع از نگهداری و ترمیم شدن بافت های عضلانی می‌ شود.

انواع مختلفی از دیستروفی عضلانی (تحلیل رفتن عضلات) ناشی از جهش‌های ژنتیکی مختلفی هستند که از نگهداری و ترمیم بافت عضلانی جلوگیری می‌کنند.

از جمله بیماری های قرار گرفته در این دسته می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دیستروفی عضلانی به صورت مادرزادی
• دیستروفی عضلانی از نوع بکر
• دیستروفی عضلانی از نوع فاسیوسکاپولوهومرال
• دیستروفی عضلانی دوشن

دیگر بیماری های ماهیچه ای ناشی از میوپاتی به دلیل عوارض دارو ها، بیماری خود ایمنی مانند پلی میوزیت یا پلی میالژیا روماتیکا یا اختلالات هورمونی مانند کم کاری تیروئید است.

تشخیص اختلالات عصبی عضلانی

تشخیص بیماری‌های مختلف عصبی-عضلانی معمولاً نیاز به مشاوره و معاینه توسط متخصص مغز و اعصاب دارد.

با مراجعه به متخصص نورولوژی، پزشک بیمار را تحت معاینه قرار داده و شرح حالی از وضعیتی که دارد دریافت می کند.

فرآیند تشخیص این بیماری‌ها مستلزم استفاده از ابزارها، آزمایش‌ها و تصویربرداری از مغز و نخاع، معاینات عصبی و سابقه پزشکی دقیق بیمار است.

سپس با توجه به علائم موجود انجام آزمایشات زیر را برای بیمار تجویز می کند:

سابقه پزشکی

ابتدا با پرسیدن سوالاتی مرتبط با سابقه پزشکی شما، اطلاعاتی مانند علائم بالینی، زمان شروع علائم، عوامل تشدیدکننده و کاهش‌دهنده، سابقه خانوادگی و مشکلات پزشکی قبلی را به دست می‌آورند.

بررسی علائم بالینی

برای ارزیابی علائم بالینی شما، متخصص ممکن است از شما بخواهد فعالیت‌های حرکتی مختصری انجام دهید.

نمونه خون و ادرار بگیرید و آزمایش‌های حسی (مانند آزمایش حرکت اندام‌ها و آزمایش‌های حسی مانند بررسی توانایی تشخیص لمس، درد و دمای بدن) انجام دهید.

انجام تصویربرداری مثل سونوگرافی، ام آر آی و سی تی اسکن

پزشک برای اینکه مغز و نخاع بیمار را بررسی کند، از MRI، سی تی اسکن و سونوگرافی جهت تشخیص استفاده می کند.

NCS

مطالعه هدایت عصبی که به NCS معروف است، آزمایشی جهت بررسی سرعت هدایت عصبی بوده که از طریق قرارگیری الکترود های کوچک روی پوست و تحریک عصب ها با جریان الکتریسیته، انجام می شود.

بزل نخاعی

در این روش با استفاده از سوزن مخصوصی، از قسمت پایین کمر، نمونه ای از مایع مغزی نخاع را خارج می کنند.

انجام بیوپسی

از طریق بیوپسی قسمتی از بافت عضلات، عصب ها و بخشی از پوست را به عنوان نمونه مورد آزمایش قرار داده تا از میزان سلامتی سلول ها اطلاعاتی را بدست آورند.

انجام تست کمی از عضلات

در این روش با استفاده از سیستم کامپیوتری، قدرت عضلات و میزان پاسخی که به درمان نشان می دهند، مورد بررسی قرار می گیرد.

انجام آزمایش یا مشاوره ژنتیک

ژن و ارث یکی از دلایل ابتلا به بیماری های عصبی عضلانی است، که از طریق آزمایش و مشاوره ژنتیک، ابتلا به آن مورد بررسی قرار می گیرد.

درمان مشکلات عصبی عضلانی در بم

وجود اختلالات عصبی عضلانی در هر فرد به گونه ای متفاوت خود را نشان داده و باید راهکار درمانی که توسط پزشک متخصص همچون دکتر آرزو جعفریان انتخاب می شود با اختلال و مشکل شخص تناسب داشته باشد.

برنامه درمان بیماری های عصبی عضلانی که توسط هر پزشک متخصص برای بیمار مشخص می گردد با توجه به وضعیت بیمار بوده تا بتوانند علائم ظاهر شده در بیمار را کنترل کنند و موجب افزایش و حفظ استقلال در بیمار شوند.

هدف از درمان بیماری های عصبی عضلانی، بهتر شدن میزان تعادل شخص در سیستم عصبی و اسکلتی است.

راهکار های درمانی متفاوتی برای این بیماری وجود دارد از جمله:

استفاده کردن از دارو‌

پزشک متخصص عصبی عضلانی برای اینکه علائم ناشی از این بیماری را در بیمار خود کمتر کند و از شدت آنها بکاهد، برخی دارو ها را برای بیمار تجویز می کنند.

استفاده از ایمونوگلوبولین

استفاده از ایمونوگلوبولین در داخل رگ ها و به صورت وریدی که به آن IVIG می گویند.

از طریق این روش درمانی، آنتی بادی هایی که موجب تقویت شدن سیستم ایمنی بدن می شود را از راه ورید‌ به بدن تزریق کرده تا میزان التهابات را کاهش دهد و از بروز آن جلوگیری نماید‌ و علائم این عارضه را به حداقل برساند.

استفاده از تعویض پلاسما

این روش درمانی با نام پلاسمافرزیس‌ نیز معروف است و برای انجام آن از طریق دستگاهی اقدام به خارج کردن آنتی بادی های مضر از خون شده و به جای آنها  آنتی بادی هایی که سالم هستند جایگزین می گردد.

استفاده از گفتار درمانی

از طریق گفتار درمانی بیمار می تواند بر مشکلات موجود در ارتباط و بلع خود غلبه کرده و چنان چه لازم بود آموزش های لازم را در رابطه با چگونگی استفاده از وسایل ارتباطی یاد بگیرد.

انجام کاردرمانی و فیزیوتراپی

از طریق کار درمانی و فیزیوتراپی بیمار می تواند توانایی های عملکردی خود را حفظ کرده و برای انجام هرگونه فعالیت عادی، کمک لازم را دریافت نماید.

انجام درمان تنفسی

پزشکان متخصص عصب و عضله، برای اینکه بیمار بهتر نفس کشیده و از ابتلا به عفونت ریه دور بماند، از این روش درمانی استفاده می کنند مثل استفاده کردن از دستگاه ونتیلاتور

انجام حمایت های تغذیه ای

حتما باید با پزشک متخصص تغذیه مشورت کرد تا برنامه غذایی را به گونه ای پیش برده که تمام مواد مغذی بدن تامین گردد.

در این روش رژیم غذایی تغییر کرده یا با به کار گرفتن لوله تغذیه، غذا را تامین می نمایند.

استفاده از وسایل کمک حرکتی

برای اینکه حرکت های روزانه به خوبی انجام گیرد می توان از واکر، بریس، ویلچر و … استفاده کرده و از صدمات احتمالی پیشگیری نمود.

سوالات متداول درباره درمان بیماری های عصبی عضلانی

آیا بیماری‌های عصبی عضلانی ارثی هستند؟

بسیاری از انواع بیماری‌های عصبی-عضلانی به دلیل اختلالات ژنتیکی ارثی هستند و به صورت ژنتیکی به نسل‌های بعدی منتقل می‌شوند.

آیا انواع بیماری‌های عصبی-عضلانی می‌توانند اثرات روانی و روانی داشته باشند؟

انواع بیماری‌های عصبی عضلانی می‌توانند باعث اثرات روانی و روانی مانند افسردگی، اضطراب و افزایش استرس شوند که نیاز به حمایت و مشاوره روانی دارند.

آیا انواع بیماری‌های عصبی-عضلانی قابل درمان هستند؟

برخی از انواع بیماری‌های عصبی-عضلانی را می‌توان با درمان‌ها و مداخلات مناسب درمان کرد.

برخی دیگر ممکن است به صورت مزمن پیشرفت کنند.

اهمیت تشخیص زودهنگام و مداخلات مناسب در بهبود پیشرفت بیماری بسیار مهم است.